یکی از مباحث اساسی در روند رشد روانی–حرکتی کودکان،مهارت نوشتار است که آغاز آن معمولا در سن ۳ سالگیمیباشد. هم در کودکان با علائم ناتوانی جسمی(مثل کودکان با فلج مغزی،بیماریهای پیشرونده همچون میوپاتی و نوروپاتیو…)وهم درکودکان با علائم ذهنی(مثل اوتیسم،عقب ماندگی ذهنی،سندروم ها و…)این مهارت به یکی از مسائل رشد و نیزدلمشغولی های خانواده ها تبدیل میگردد.در مورد این نکته که چه پایه هایی باید در مسیر رشد شکل گیرد تا کودک به ترسیمبرسد،سعی میکنم در پست دیگری به تفصیل توضیح دهم،ولی اینجا اجمالا درباره کودکانی بحث میکنیم که به مرحله گرفتنقلم رسیده اند.
دروهله اول باید دقت کنیم که در راه تسهیل نوشتن،ابتدا باید از ماژیک ویا مداد شمعی استفاده کردو گرفتن مداد برایکودکان تا حدود ۵سالگی ملاک عمل نیست،بسیار پیش آمده و دیده ام که خانواده و یا تراپیست از همان ابتدا و فی المثلبرای کودک۳،۴ساله از مداد استفاده میکند،بدون آنکه دقت کند که تمام کودکان در این سنین و در مهدکودک ها صرفا ازماژیک و یا مدادشمعی برای رنگ آمیزی یا ترسیم استفاده میکنند!دلیل این امر عجله خانواده برای رسیدن به پیشدبستانی(که به دلیل تاخیر کودک در دیگر موارد معمولا او را زودتر برای سن پیش دبستانی آماده میکنند)ویا نادیده گرفتنمراحل رشد حرکتی نرمال از طرف تراپیست است.استفاده از این مواد قبل از مداد به دلیل سهولت در کشیدن بوده بهطوری که به راحتی برروی کاغذ حرکت کرده ونیاز به فشارکم و زیاد کودک ندارد.
بعد از آن باید کودک را ترغیب به رنگ آمیزی نمود،از اشکال ساده در اندازه های بزرگ شروع کنیم و سپس با توجه به سنکودک تصاویر مورد نظر را پیچیده تر کرد.در این راه کتابهای متنوعی برای سنین مختلف که فقط مخصوص رنگ آمیزیاست در بازار موجود بوده و به راحتی قابل تهیه میباشد.به تدریج که اشکال پیچیده تر میشود،حرکات مچ نیز ظریف تر شدهدست و چشم هماهنگی بیشتری پیدا میکند و کودک امادگی ورود به مرحله نوشتن را بوسیله همین فعالیت ساده کسبمینماید.
در نگرش occupational performance استفاده از مهارتهای روزمره زندگی در درمان جزء اصول پایه ای بوده که من ودستیارانم در مرکز توانبخشی آفرینش به آن پایبندیم و بنا دارم در این دست آموزش های مجازی بیشتر ذهن خانواده ها وبیماران را با نگرش اصلی کاردرمانی آشنا سازم.به امید اینکه این آموزش ها مفید فایده واقع گردد.
دکتر یاسر محمدخانی